Dünün Mağduriyeti Bugünün Tiranlığı

Bu ülkede tarih boyunca baskıya uğrayan, hor görülen, ötekileştirilen kesimler, mağduriyetin derin acısını içlerinde taşıyarak zamanla güç ve söz hakkı talep etti. Haklıydılar. Seslerini duyurmak, kimliklerini görünür kılmak, ezilmekten kurtulmak istiyorlardı. Fakat ne yazık ki çoğu zaman bu talepler, tarihin kanlı ironisine yenik düştü: Mağduriyet bir haklılık zemini olmaktan çıkıp, yeni bir tahakküm biçiminin gerekçesine dönüştü.


Baskılanan birey ya da topluluk, güce ulaştığında kendisini ezen sistemi taklit etmeye başladı. Bu, sadece bu ülkeye özgü değil, insanlığın ortak zaafıdır: Güç el değiştirir, ama onunla birlikte çoğu zaman vicdan yer değiştir(e)mez. Dünün susturulanı bugünün susturanı olur. Dünün görünmezi bugünün her şeyi olmak ister. Ve böylece mağduriyetin ahlaki üstünlüğü, zamanla rövanş hissine, rövanş ise aşırılığa dönüşür.


Buradaki temel kırılma, hak arayışının hakikat arayışına dönüşememesidir. Çünkü hakikat, sadece kendi acını değil, başkasının da acısını görebilme cesareti ister. Fakat çoğu zaman bu cesaret gösterilmez; çünkü acının bıraktığı iz, adalet duygusunu bile gölgeleyebilir.


Aşırılığa savrulan her mağduriyet, kendi içindeki potansiyel tiranlığı serbest bırakır. Bu tiranlık, ilkin sessizce başlar. Kendi sesine duyduğu hayranlıkla, önce farklı sesleri kısmaya çalışır. Ardından, kendisi gibi düşünmeyeni düşmanlaştırır. Sonunda ise kendi hakikatinden başka her şeyi yok sayar.


Oysa gerçek adalet, mağduriyetin gölgesinde değil, insanlığın ortak vicdanında yeşerir. Bu yüzden asıl mesele, kimin baskı gördüğü değil, baskının her türlüsüne karşı ne kadar ilkeli bir duruş sergileyebildiğimizdir.


Haklı olmak yetmez. Haklı kalabilmek gerekir. Ve bu, en zor olanıdır.


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Schopenhauer'in Sarkaç Düşüncesine Basit Bir Bakış: Bu Sallantıdan Kurtulmak Mümkün mü?

Schopenhauer'in Sarkaç Düşüncesine Basit Bir Bakış: Bu Sallantıdan Kurtulmak Mümkün mü? Schopenhauer'e göre insan hayatı, bir sarkaç gibi "acı" ve "can sıkıntısı" arasında gidip gelir. Bir şeyi çok arzularız, elde edene kadar acı çekeriz. Elde edince de yeni bir arzu bulamazsak canımız sıkılır. Bu döngüden kaçış yok gibi görünse de, bu fikri sadece kötü bir kader olarak görmeyip, bir uyarı ve farkındalık çağrısı olarak da düşünebiliriz. Bu yazıda, Schopenhauer'in bu düşüncesini sadece anlamakla kalmayıp, onu eleştirel bir şekilde inceleyeceğiz ve bu karamsar bakış açısının ötesine geçmenin yollarını arayacağız. Schopenhauer, hayatı sürekli bir arzu ve tatminsizlik hali, acı ile can sıkıntısı arasında gidip gelen bir sarkaç gibi anlatır. Ama bu gerçekten de insanların kaçamayacağı bir "KADER" mi? Yoksa bu kaderi sadece fark etmek değil, değiştirmek de mümkün mü? Kendini yönetemeyen, başkasının yönetimini "KADER" sanır. Antipater of Tar...
Devamı

Ben, Sen, Biz ve O, Üzerine Düşünceler

 Ben, Sen, Biz ve O İnsan kendini ayrı bir varlık olarak algılar. Bedeninin sınırları, isminin verdiği kimlik, dilinin şekillendirdiği düşünceler ona birey olduğunu hissettirir. Ancak bu bireylik bir yanılsamadır, daha doğru bir ifadeyle, sınırlı bir algının ürünüdür. Çünkü gerçekte "ben", sadece bana ait olan bir varlık değilim. İçinde bulunduğum bütün, beni ben yapan her şeyden daha derin bir hakikati taşır: Hepimiz aynıyız. Bu "aynılık" fiziki benzerlik değil ontolojik bir birliktir. İnsanlar, farklı görünseler de, aynı bilincin farklı yüzleridir. Her birey, bir bütünün parçası değil bizzat bütünün ta kendisidir. Bu nedenle, "sen" dediğim kişiyle aramdaki fark yalnızca yüzeyde kalır. Derine indikçe, onun ben olduğunu, benim de onun olduğunu fark ederim. Ayrı gibi görünen bilinçler, aslında tek bir varlıkta birleşir. Bu varlık, Tanrı olarak adlandırılabilir. Ancak burada Tanrı, aşkın ve ulaşılmaz bir otorite değil, içkin ve yaşayan bir gerçektir. O, her ...
Devamı

Zihni Hadım Etmek Üzerine

 “Kadını suçlayan bakış, aslında kendi karanlığını kadının üstüne örtmeye çalışır. Ve kadının giydiği değil, erkeğin düşündüğü kirletir dünyayı.” Zihni Hadım Etmek Üzerine Zihni hadım etmek, bedenin değil, düşüncenin arınmasıdır. Duyguların taşkınlaştığı, arzuların aklı esir aldığı bir çağda, insanın kendini dizginlemesi, en yüksek erdemdir. Marcus Aurelius’un dediği gibi: “İnsanın ruhu, düşüncelerinin rengini alır.” Zihin bulanıksa, göz de yanılır, dil de sürçer, el de sapar. Toplum, her geçen gün kendi yozlaşmasının gölgesinde biçim değiştiriyor. Kadın bedeni bu yozlaşmanın sahnesine dönüştürülmüş, ya teşhirin aracı, ya tahakkümün nesnesi hâline gelmiş durumda. Bir yanda giyimiyle varlığını haykıran kadınlar; diğer yanda onu bu tercihi nedeniyle ya metalaştıran ya da yargılayan, çoğu zaman da saldırganlaşan erkekler… Ama bu çatışma, asıl düşmanın gözden kaçmasına neden oluyor: Zihinsel sefalet. Kadının ne giyeceğine karışmak, kendi arzusunun esiri olan bir zihnin, dışa yansıyan z...
Devamı